แนวทางการอบรมเลี้ยงดู ส่งเสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กต่ำกว่า 3 ปี

แนวทางการอบรมเลี้ยงดู ส่งเสริมพัฒนาการและ การเรียนรู้ของเด็กอายุต�่ำกว่า 3 ปี กรมอนามัย 42 แนวทางการอบรมเลี้ยงดู ส่งเสริมพัฒนาการและ การเรียนรู้ของเด็กอายุต�่ำกว่า 3 ปี กรมอนามัย 43 วิธีการวัดเส้นรอบศีรษะ 1. ใช้สายวัดตัววัดโดยให้ด้านหน้าผ่านบริเวณคิ้ว ด้านหลังผ่านบริเวณท้ายทอยส่วนที่โหนกที่สุด 2. ระวังสายบิด งอ หรือนิ้วมือของผู้ท�ำการวัด ผมเปีย ที่คาดผม อายุ เส้นรอบศีรษะ แรกเกิด แรกเกิดเส้นรอบศีรษะประมาณ 35 เซนติเมตร อายุ 3-4 เดือน - เส้นรอบศีรษะประมาณ 40 เซนติเมตร - กระหม่อมหลังปิดอย่างช้าไม่เกินอายุ 4 เดือน อายุ 9-12 เดือน เส้นรอบศีรษะประมาณ 45-46.5 เซนติเมตร เด็กอายุ 1 ปี เส้นรอบศีรษะเพิ่มขึ้นอีกปีละ 1 เซนติเมตร เด็กอายุ 1 ปี 6 เดือน กระหม่อมหน้าปิดอย่างช้าไม่เกินอายุ 1 ปี 6 เดือน เด็กอายุ 2-5 ปี อายุ 2 ปี เส้นรอบศีรษะประมาณ 49 เซนติเมตร เส้นรอบศีรษะเพิ่มขึ้นอีกปีละ 1 เซนติเมตร - การตรวจสุขภาพปากและฟัน ครู/ผู้ดูแลเด็กสามารถมีส่วนร่วมใน การเฝ้าระวังการเกิดโรคฟันผุในฟันน�้ำนม หรือความผิดปกติอื่นๆ ในช่องปาก โดยการดูแลให้เด็กได้แปรงฟันหลังอาหารกลางวัน ช่วยแปรงซ�้ำถ้ายัง ไม่สะอาด หมั่นตรวจความสะอาดฟัน (คราบจุลินทรีย์-ขี้ฟัน) และช่องปาก เด็กอย่างสม�่ำเสมอ หากพบว่า มีฟันผุหรือความผิดปกติอื่นๆ ควรแจ้งให้ ผู้ปกครองทราบและแนะน�ำให้ผู้ปกครองพาเด็กไปพบทันตแพทย์ ในส่วนของกระทรวงสาธารณสุขได้จัดบริการทันตกรรมแก่เด็กปฐมวัยใน คลินิกเด็กดี ซึ่งมีการตรวจสุขภาพฟัน ประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ และบริการส่งเสริมป้องกันฟันผุ เป็นระยะเวลาที่ก�ำหนดไว้ในสมุดบันทึก สุขภาพแม่และเด็ก • การเฝ้าระวังและป้องกันโรคในเด็กปฐมวัย การป้องกันโรคที่ไดผลดีและคุมค่าที่สุด คือ การป้องกันในระยะก่อนไดรับเชื้อ ไดแก่ 1. การส่งเสริมสุขภาพ ตองท�ำอย่างต่อเนื่องและสม�่ำเสมอ เช่น ดูแลใหเด็กไดรับวัคซีน ครบตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด ใหเด็กรับประทานอาหารที่สะอาดปรุงสุกใหม่ๆ ใหครบ 5 หมู่ ในปริมาณ เพียงพอกับความตองการของร่างกาย แนะน�ำใหสวมใส่เสื้อผาใหเหมาะสมตามฤดูกาล ออกก�ำลังกายอย่างสม�่ำเสมอและพักผ่อนใหเพียงพอ 2. การสรางเสริมภูมิคุมกันโรค โดยเด็กตองไดรับวัคซีนป้องกันโรคครบตามเกณฑ์ที่กระทรวง สาธารณสุขก�ำหนด การให้ภูมิคุ้มกันโรคต่างๆแก่เด็กเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายมีระดับภูมิคุ้มกัน ต่อโรคสูงขึ้นเพียงพอที่จะป้องกันโรคได้ในระยะเวลานาน ป้องกันโรคติดต่อร้ายแรง ขัดขวางการ แพร่ระบาด และลดผลกระทบร้ายแรงของโรคในเด็ก โดยเฉพาะ โรคหัด คอตีบ ไอกรน และโปลิโอ ทั้งนี้ครู/ผู้ดูแลเด็กควรตรวจสอบประวัติการได้รับวัคซีนของเด็กตั้งแต่ก่อนเข้า สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย โดยดูจากสมุดบันทึกสุขภาพของเด็ก นอกจากนี้ ยังมีวัคซีนใหม่ๆ ซึ่งอาจให้เพิ่มเติม เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ อีสุกอีใส ตับอักเสบเอ ไอพีดี โรต้า โดยวัคซีนเพิ่มเติมเหล่านี้ไม่ได้เป็นการบังคับแต่เป็นวัคซีน ที่ดีและมีประโยชน์ ผู้ปกครองสามารถสอบถามข้อมูลวัคซีน รวมทั้งราคาวัคซีนได้จาก แพทย์และตัดสินใจว่าบุตรหลานควรจะได้รับวัคซีนหรือไม่ตามความเหมาะสม เพราะ ปัจจุบันการให้วัคซีนถือได้ว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคติดเชื้อร้ายแรง หมายเหตุ ; ครู/ผู้ดูแลควรแจ้งให้ผู้ปกครองทราบในกรณีเด็กไปรับวัคซีนมาควร ปฏิบัติตัวเช่นไร เช่น ภายหลังจากรับวัคซีนแล้วทุกครั้ง ผู้ปกครองควรเฝ้าระวังสังเกตอาการหลังรับวัคซีน ในสถานพยาบาลอย่างน้อย 30 นาที เพราะวัคซีนทุกชนิดสามารถท�ำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น มีไข้ หรือ ผื่นแพ้ได้ และสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดช่วง 2-3 วันหลังได้รับวัคซีน หากมีอาการผิดปกติใดๆ 3. การท�ำความสะอาดและการท�ำลายเชื้อ สามารถช่วยป้องกันและลดการ แพร่กระจายเชื้อ เนื่องจากเชื้อโรคไม่สามารถมองเห็นดวยตาเปล่า และมีชีวิต อยู่ในสิ่งแวดลอมไดนานหลายชั่วโมง บางชนิดอาจอยู่ไดนานหลายวันหรือเปน สัปดาห์ ท�ำใหมีโอกาสสัมผัสเชื้อมากขึ้น โดยเฉพาะในศูนย์เด็กเล็กและ โรงเรียนอนุบาล เด็กส่วนใหญ่ชอบนั่ง นอน เล่น คลุกคลีกับเครื่องเล่น พื้น ผนังหองเปนประจ�ำ ดังนั้นการท�ำความสะอาด พื้น ผนัง เพดาน ทั้งในและ นอกอาคาร รวมทั้งของเล่น ของใชส่วนตัวเด็กเปนสิ่งจ�ำเปนในการป้องกัน การติดเชื้อและการแพร่กระจายเชื้อ อายุ วัคซีนที่ให้ แรกเกิด วัคซีนป้องกันบีซีจี (ป้องกันวัณโรค) และวัคซีนป้องกันตับอักเสบบี ครั้งที่ 1 2 เดือน วัคซีนรวมป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบี  และวัคซีนป้องกันโปลิโอ ครั้งที่ 1 4 เดือน วัคซีนรวมป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบี  และวัคซีนป้องกันโปลิโอ ครั้งที่ 2 6 เดือน วัคซีนรวมป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบี  และวัคซีนป้องกันโปลิโอ ครั้งที่ 3 9 – 12 เดือน วัคซีนรวมหัด-หัดเยอรมัน-คางทูม ครั้งที่ 1 1 ปีครึ่ง วัคซีนรวมป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน และโปลิโอ ครั้งที่ 4 วัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบเจอี ครั้งที่ 1-2 2 ปีครึ่ง วัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบเจอี ครั้งที่ 3 4 ปี วัคซีนรวมป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน และโปลิโอ ครั้งที่ 5 7 ปี (ป.1) วัคซีนรวมหัด-หัดเยอรมัน-คางทูม ครั้งที่ 2 12 ปี (ป.6) วัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก (dT) * อ้างตามกระทรวงสาธารณสุข